Zeytin Diken Karatavuk Kuşu

KARATAVUK KUŞU VE ZEYTİN

Zeytini diken kuşu biliyor musunuz?

Adetlerimizde hasat ettiğimiz her ağacın tamamı toplanmaz. “Kurda, kuşa da kalsın” denilip 3-5 adedi bırakılır. Bunun nedeni bu ağaçların meyvesini yemeği tercih eden kuşlarımıza yardım etmektir.

İşte doğanın bize, bizim de sunduğumuz ortak yaşamımızda yardım ettiğimiz bu kuşlardan birisi de karatavuk kuşudur.

Zeytincilikte bir ağaçtaki tüm zeytinleri toplamak da zaten mümkün değildir.  Rüzgarla zeytin düşer, toplama esnasında zeytin sepetten düşer. Ağaç altında serilen örtülerden bile zeytin taneleri kayar.

Zeytin ağaçlarının Karatavuk kuşları tarafından dikildiğini biliyor muydunuz ?

Zeytini kuşlar diker. Zeytini toprağa sadece insan dikmez. Zeytin ağaçlarının Karatavuk kuşları tarafından dikildiğini biliyor muydunuz? Karatavuk Kuşu sürekli öten ufacık siyah tüylü, sarımsı kavuniçi gagalı kuştur. En bilinen adı Kara tavuk kuşudur. Bazı bölgelerde bakal , bazı bölgelelerde makal denilir. Erkeğine kara bakal dişisine boz bakal denir.

Zeytin ağacının diğer meyvelerden bir farkı vardır, çekirdeği toprağa gömünce fidana dönüşmez. Zeytin çekirdeği zeytin ağacının yetiştiği coğrafi şartlar sebebiyle sıcak-kurak iklimi tercih etmesinden dolayı çok zor çimlenen bir tohumdur. Zeytin ağaçları az suya ihtiyaç duyup, bünyesine çok su alamaz; bu yüzden zeytin ağacı odunu sert ve kuru olur. İşte zeytin ağacının hem dallarının hem çekirdeğin sert olmasının sebebi budur.

Zeytin çekirdeği gibi odunsu çekirdeği olan ağaçların üremesi için bazı kuşların kursaklarından geçerek yumuşaması ve sonrasında toprağa düşerek çimlenmesi gerekir. Örnek verecek olursak zeytin çekirdekleri Karatavuk kuşlarının kursağında yumuşayarak toprağa düşünce çimlenebilir ve  ardıç kozalakları da sadece Karatavuk kuşunun yakın akrabası olan Ardıç kuşlarının kursağında yumuşadıktan sonra  çimlenerek  ardıç ağaçlarının çoğalmasını sağlar.

Karatavuk kuşunun rolü burada başlar. Karatavuk kuşu zeytin meyvelerini çok sever. Zeytin tanelerini bir çırpıda yutan bu kuşlar kursaklarında zeytinin etli kısımlarını sindirirler. Ancak, odunsu yapıda olan zeytin çekirdeklerini sindiremezler ve dışkılama yoluyla sindiremedikleri çekirdekleri dışarıya atarlar. Karatavuk kuşunun  kursağındaki küçük taşlarla ve sahip olduğu kuvvetli asitlerle zeytin çekirdeklerinin odunsu kabuğu, sindirim sırasında incelir ve yumuşar.  İşte sadece karatavukların kursağından geçmiş olan kabukları inceltilmiş ve yumuşatılmış çekirdekler toprağa düştüğünde çimlenebilir

Zeytin dostu karatavuk kuşları bu özelliğinden dolayı insanoğlu için de çok önem taşır.

Eğer karatavukları avlanmaması, neslinin tükenmemesi gerekmektedir. Gelecek yıllarda yeni zeytin ağaçları gelişmesini istiyorsak Karatavukla zeytin ağacı arasındaki bu birlikteliği korumalıyız ve önce Karatavuk kuşlarının, bir süre sonra da zeytin ağaçlarının da neslinin  tehlikeye girmesini önlemek zorundayız. Karatavuk kuşlarını avlayarak neslini tüketirsek gelecek yıllarda yeni zeytin ağaçları gelişmeyecek ve karatavuk kuşlarından bir süre sonra zeytin ağaçlarının da nesli tehlike altına girecektir. Doğanın bizle bizim de doğayla birlikte yürüttüğümüz bu birlikteliği sürdürerek bu mucize meyve zeytini gelecek nesillere aktarabilmek görevimiz olmalıdır.